منهول، ايدهاي كهن براي سيستمهاي آبياري و فاضلاب كه امكان دسترسي ميدهد. هر سيستمي نياز به ايستگاههايي دارد تا پايش مداوم انجام شود و در صورت بروز مشكل امكان دسترسي داشته باشد. منهول ايدهايست كه آغاز آن به ۲۴۰۰ سال پيش از ميلاد مسيح باز ميگردد. در شهر بابل ميتوان سيستمهاي فاضلابي ديد كه چيزي شبيه سيستم منهول امروزي در آن به كار رفته است. اين روزها انواع منهول براي مصارف و اهداف گوناگون ساخته ميشود و بر اساس جنس به سه دسته منهول آجري، بتني و منهول پلي اتيلن تقسيم ميشود. بدون شك پلي اتيلن از بسياري جهات برتري دارد. انواع منهول پلي اتيلن براي مصارف گوناگون ساخته ميشود كه ميتوان گفت سهم عهدهاي از منهول هاي كار گذاشته شده در جهان را به خود اختصاص داده است.
منهول آجري و بتني
بدوي ترين مدل از انواع منهول ، مدل آجري است. اين روزها به دليل اينكه قيمت تمام شده بسيار ارزان است شاهد استفاده از چنين منهولهايي هستيم اما معايب بسياري دارد. ممكن است از ديواره ها نشت اتفاق بيفتد. ممكن است اين نشت از اتصالات لوله به مسير عبور و مرور ايجاد شود. منهول آجري زيري بالايي دارد و در برابر مواد خورنده مقاوم نيست. در برابر زلزله مقاوم نيست. حداكثر تا ارتفاع ۳ متر استفاده ميشود. در مورد منهول بتني كه جايگزين مدل آجري شد، شرايط بسيار بهتر است. منهول بتني در ايران بسيار پر طرفدار است و تا ۷۰ درصد منهولها را از جنس بتن ميسازند اما نميتوان از معايب آن چشمپوشي كرد. در اتصالات مشكل آببندي دارد و زيري نيز در محل اجراي كف بالاست. در برابر مواد خورنده مانند آجر، مقاومت ندارد همچنين در صورتي كه طراحي درست انجام نشود در برابر زلزله نيز مقاوم نيست. اجراي آن زمانبر و طولانيست و مدل پيش ساخته آن بسيار سنگين است.
انواع منهول پلي اتيلن
دلايل زيادي براي انتخاب منهول پلي اتيلن وجود دارد. بر خلاف ايران كه عمده سهم بازار منهول بتني است، كشورهاي اروپايي تا ۸۰ درصد منهولهايشان را از پلي اتيلن ميساند. به تازگي در ايران نيز متوجه مزاياي استفاده از منهول پلي اتيلن شدهاند و استفاده از آن رو به گسترش است. چرا استفاده از منهول پلي اتيلني را توصيه ميكنيم؟
مزيت ها
منهول پلي اتيلن دوام بالايي دارد. تا ۵۰ سال ميتوان روي عملكرد صد در صدي آن حساب كرد. معمولا از لولههاي دو جداره براي ساخت آن استفاده ميشود كه پايداري را تضمين ميكند. منهول پلي اتيلن برخلاف مدل آجري و بتني، زيري پاييني دارد. اين معناي اصطكاك كمتر است. به اين ترتيب هر آنچه كه در اين منهول گير كند به دليل اصطكاك كم با آب شسته ميشود. ميزان سايش آن با جريان آب نيز كمتر ميشود به همين دليل است كه زاويه شيب بالايي وجود دارد عملكرد آن از نظر سايش قابل مقايسه با ساير انواع منهول نيست. منهول پلي اتيلن وزن كمي دارد، نصب آن سريع و آسان است. به دليل انعطاف بالايي كه از خود نشان ميدهد در برابر ضربه مقاوم است. با توجه به ساختار شيميايي خنثي، در برابر خوردگي مواد شيميايي مقاومت بالايي دارد. همه اين دلايل باعث برتري منهول پلي اتيلن نسبت به ساير انواع منهول شود.
انواع منهول پلي اتيلن
۳ مدل اصلي براي انواع اين منهولها شناخته ميشود. اين مدلها از نظر كاربرد تقسيم بندي شدهاند. منهولهايي كه به صورت گذر مستقيم است، منهولهايي كه به صورت جانبي است و منهولهايي كه به صورت ريزشي است.
خريد انواع منهول پلي اتيلن
منهول مستقيم:
اين مدل از منهول در محل تلاقي اتصالات كار گذاشته ميشود. جايي كه اتصالات خانگي به هم ميرسند يا از اين منهول ميتوان انشعاباتي گرفت. براي اتصالات با ورودي و خروجي ۷۰ سانت يك منهول به اندازه يك متر در نظر گرفته ميشود كه مسير آدم رو است. اگر اندازه لوله ورودي و خروجي از ۸۰ سانت بيشتر باشد از مدل جانبي استفاده ميشود. اگر مجبور باشيد براي چنين اتصالي از انواع منهول مستقيم استفاده كنيد بايد لوله ساير ۱۲۰ براي ورودي انتخاب شود تا آب بندي به بهترين شكل اجرا شود.
منهول جانبي
منهول جانبي را براي قطر هاي ۸۰ سانت به بالا استفاده ميكنند. در شبكه فاضلاب بسيار كاربردي است و كاملا اقتصادي. براي اين موارد، قطرهاي بالاتر به منظور دسترسي به شفت منهول و به صورت مماس با محور مركزي لوله ساخته و نصب ميشود.
منهول ريزشي
براي دراپهايي با ارتفاع بيش از ۶۰ سانت از منهولهاي ريزشي استفاده ميكنند. بيشترين ارتفاع مجاز براي استفاده از اين منهولها ۳ متر است. در ارتفاعات بالاتر بايد طراحي خاصي براي انواع منهول ريزشي در نظر گرفت تا كاركرد مناسبي داشته باشد.
خريد انواع منهول
مشخصات مكانيكي منهول پلي اتيلن
استاندارد طراحي و ساخت از ATV A 127 تبعيت ميكند. مشخصات پروژه است كه از نظر وزن خاك و در واقع ارتفاع خاك و ميزان چگالي آن كه وزن را تعيين ميكند و همچنين محاسبه دقيق ميزان آبهاي زيرزميني در كنار بار ترافيكي وارده به صورت مستقيم و غير مستقيم به منهول محاسبات انجام ميشود. بايد تمامي نيروهاي وارده به پروفيل پلي اتيلن لحاظ شود. به اين ترتيب ميتوان ضخامت را و همچنين ميزان سطح مقطع شفت باربر را تعيين كند و مشخص كرد كه از كدام انواع منهول بهتر است استفاده شود.
منهول چگونه نصب ميشود؟
استاندارد ساخت و اجرا را پيشتر اشاره كرديم كه اين استاندارد براي شرايطي است كه شن متراكم تا ۳۰ سانت اطراف منهول قرار گرفته باشد. كف منهول نيز ميتوان بستر متراكم و در مواردي پيش آمده كه بتن ريزي كف انجام ميشود. لزومي ندارد كه شرايط ويژهاي را براي كف منهول در نظر بگيريد. براي آنكه بتوانيد انواع منهول را به زمين متصل كنيد لازم است كه از رينگهاي بتني به صورت پيش ساخت روي شفت استفاده كنيد. اين كار هم بسيار ارزان است و هم اجراي آن سريع خواهد بود. از آنجايي كه بر اساس محاسبات سطح آب زيرزميني و سطح فاضلاب در نهايت بالاي سطح لوله ميايستند ميتوان براي بالاي آن از بتن استفاده كرد و در دريچه منهول بالايي نيز ميتوان از چدن استفاده كرد. مواردي وجود دارد كه سطح آب زيرزميني تا بالاتر از لوله ميآيد كه در اين صورت بايد شفت پلي اتيلن را تا روي زمين ادامه دهيد. براي هر ورودي و خروجي و دراپ و ارتفاع ميتوان انواع منهول را با مشخصات ثابت در نظر گرفت.